Publicado por primera vez en diciembre de 2016 Aunque no lo parezca, el tema de hoy tiene su punto navideño: en muchas comarcas vascas, la víspera de Santa Águeda, la noche del 4 al 5 de febrero, grupos de hombres y mujeres de todas las edades, con trajes folklorizados de baserritarra y vara en mano, … Gehiago irakurri
Lehen aldiz 2016ko abenduan argitaratua “Egiak kontatzen dituzten gezurrak” definizioa gogorarazi zidaten lehengo egunean Euskadi Irratiko elkarrizketan (eskerrik asko, Arantxa Arza eta Eusko Ikaskuntzako Aitziber Salinas), Olentzero dela eta ez dela, edo hobeki esanda, zela eta ez zela. Sare sozialetan bor-bor ari da gaia, gaur egungo Olentzerok “egiatik” zer duen. Nik ez dut esanen zein … Gehiago irakurri
Publicado por primera vez en 2015 Hace un par de semanas impartí una conferencia en Zizurkil: “Olentzero: mito zaharrak, mito berriak” (viejos mitos, nuevos mitos). Porque les interesaba especialmente, en estos tiempos de mistificación, conocer qué se conserva del mito original, o más bien de los diferentes orígenes de este cúmulo de mitos personificados ahora … Gehiago irakurri
Publicat per primera vegada a desembre de 2012. Perdoneu les faltes, però no en tinc gaire, de forces per a corregir el text. A l’anterior entrada del meu bloc, ja fa dos mesos (n’està en fase de replantejament) deia que el mite del fi d’un mon idíl·lic i el inici d’un altre, més aviat “cutre”, … Gehiago irakurri
“Goazen zaharrak ta gazteria…” Eta gaineratzen du Lesakako kantak “kale eta baserrikoak”; alegia, inauteria denona da. Emakumeena ere bai? Inauterien egutegi ofiziala bukatu orduko iragarri da, pandemiaren baimenez betiere, aurten Alarde Parekidea izango dela. Inauteria versus Alarde? Gatazka lehertu zenean, hainbat herritan berdintasunaren alde egin zuten hainbat erakundek. Tolosatik ere iritsi zen elkartasun-mezua, eta anonimo … Gehiago irakurri
Euskaldun berdin baserritar? Egunotan komunikabide eta sare sozialetan, Euskararen Eguna kari, umeak baserritarrez janzteko (des)egokitasuna izan dugu hizpide. Azken finean, eztabaida honetan datza: noraino da “baserritar jantzia” identitario, eta zeren identitate islatzen du? Mugatzailea da, ala dagoeneko euskaltasunaren ezaugarri neutro samartzat har liteke? Santomasetan mozorrotzen/janzten direnak, edo Zarauzko Euskal Jaietakoak, nago ni ez ote diren … Gehiago irakurri
Duela 50 urte gertatu zen. Ordura arte Olentzerotan lelo hau kantatzen genuen: Horra, horragure Olentzeroeserita dagopipa muturriankapoi pariakinarraultzetxuekinbihar merendatzekobotila arduakinboo ti-la arduaakiiinn! Ibarla inguruko baserrietan ibiltzen ginen, Bidaerrekakoak eta gehienez ere lehengusina zaharrenaren lagunen bat. Baina orduan, zazpi urteak beteta, “kalera” jaisten utzi zidaten, eta hala egin nuen, kaleko laguntxo batzuekin. Han bi gauza deskubritu … Gehiago irakurri
Gaur bukaeratik hasiko naiz, onena bukaeran aipatu nahi dut eta: Tradizioa eta tradizionalismoa gauza bera ez diren bezala (Irunen eta Hondarribian ederki dakigu hori), Barandiaran eta barandiaranismoa ez dira gauza bera. Barandiaranen ekarpen erraldoia hortxe dago, eta arrunt azterlan interesgarriak egin dira, eta egingo, haren altxor handiko bitxiak lehengaitzat hartuta. Barandiaranismoaren baitan, aldiz, neopaganismo dei … Gehiago irakurri
Berriro gertatu zait: behin baino gehiagotan etorri zaizkit aholku historiko bila fikzioa lantzen dutenak (zinema, komikia, antzerkia…), beren proiektuak albait errealisten izan daitezen… xehetasunetan, kontakizunaren testuinguru historikoari urdailean ostiko egin arren. Agotak, sorginak, mitoak eta halakoak izaten dira nigana jotzeko “galdegaiak”. Eta ni saiatzen naizenean azaltzen aurkeztu nahi duten panorama ez dagoela historikoki defendatzerik, erantzuten … Gehiago irakurri
Gaur, uztailak 21, 145 urte dira Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Foruak ezabatu zirela. “Euskal foruak” esamoldea ez da zuzena: Batetik, Zuberoak, Baxenabarrek, Lapurdik eta Baionak beren foruak eta instituzioak Frantziako Iraultzan galdu zituzten; Nafarroa Garaikoak oso murriztuta geratu ziren 1841etik aurrera, baina geratutako pixarra ez zuten galdu. Bestetik, ez dakienak erran lezake Euskal Herri osoko … Gehiago irakurri
